Lakenlood, textiellood, staallood, keurlood en verflood zijn allemaal verschillende type loodjes die voor (deel)bewerkingen in de lakenindustrie werden gebruik. Een heel mooi document over textielloden en de diverse productiefases is de afstudeeropdracht van T. Wolf, Zwolle als textielstad? Een onderzoek naar textielloden uit de Zwolse bodem Hierin komen niet alleen Zwolse textielloden uitgebreid aan bod maar ook die van Leiden, Amsterdam, Ieper en Tiverton.
Andere plaatsen waar lakens werden gemaakt zijn o.a. Krommeniedijk, Gouda (Stof en loden in soorten en maten), Rotterdam, Amersfoort (XX), Dordrecht en Delft.
Vaak werd een stadswapen of handelsteken op het loodjes afdrukt. Voor Leiden zijn dit bijvoorbeeld de gekruiste sleutels en voor Amsterdam de drie XXX onder elkaar en Tiverton een voet met een grote 4 erboven. Om tot snel tot een determinatie te komen is hier een afbeeldingsoverzicht van veel voorkomende wapenschilden en stadswapens.
Binnen het lakenproces waren er diverse stoffen (“wolle deeken”, “satijnn”) en processen zoals weven, verven (“verv”) en blauwen (“geblauw”). Ieder proces had weer zijn eigen loodje.
Op textielloodjes staan soms nummers die een productnummer of kwaliteit aangeven. De lengte van de stof wordt vaak aangeven in Romeinse cijfers. XX staat bijvoorbeeld voor 20el aan stof. Naast Romeinse cijfers wordt dit ook gedaan met het decimale stelsel, Arabische cijfers en met strepen en punten. Een mooi artikel hierover is hier te vinden.
Algemene informatie over lakenloodjes Lakenloodjes uit Gouda
Hier kun je mijn lakenloodjes vinden.
Accijnsloodjes werden aan producten bevestigd om aan te geven dat er accijns voor het product is betaald. Accijnsloodjes bevatten vaak de letters ACC (accijns). Vaak staat er ook een nummer op die verwijst naar een specifiek accijnstype. Op de accijnsloodjes staat vaak het wapen van Nederland (vanaf 1816) afgebeeld (een naar links klauwende staande leeuw met hierboven een kroon). Een apart type accijnsloodjes zijn de zogenaamde vleesloden. Deze werden aan de staart vastgemaakt waardoor er vaak nog haren tussen zitten. Accijnsloodjes op deze site.
Douaneloodjes zijn accijnsloodjes die specifiek werden gebruikt voor de export. Nederlandse douaneloodjes werden geïntroduceerd in 1815 door koning Willem I. De Zuidelijke Nederlanden (België) hebben tussen 1815 en 1830 ook nog met Hollandse belasting te maken gehad. Opvallend aan deze loodjes is dat er meestal het gekroonde wapen van Nederland op staat: de klimmende leeuw naar links. Verder is de druppelvorm ook een opvallend Nederlands douaneloodje. Op de achterkant zit vaak een groot rond gat. Dit soort loodjes werd gebruikt tot rond 1900. Deze worden vaak in het buitenland gevonden. Hier mijn verzameling.
Douaneloodjes bevatten vaak de letters R&A (regten en accijnzen). Op de oudere exemplaren staat soms ook de uitgeschreven tekst “uitgaande regten en acynsen”. Vaak staat er ook een nummer (“No”) op die verwijst naar een specifiek registratienummer. Op de douaneloodjes staat het wapen van Nederland (vanaf 1815) afgebeeld (een naar links klauwende staande leeuw met hierboven een kroon).
De Belgische douaneloodjes hebben na 1830 ook een gekroonde klimmende leeuw naar links met hieromheen de tekst “Royaume de Beligique”
DOUANELOODJES UIT DE HOLLANDSE PERIODE (1815-1830)in de Zuidelijke Nederlanden (België)
Franse accijnsloodjes en douaneloodjes
Spoorwegen
Van drie spoorwegmaatschappijen worden regelmatig loodjes gevonden die werden gebruikt voor het verzegelen van o.a. postzakken en wagons. Op deze zegelloodjes staat vaak de afkorting voor de maatschappij, de plaats van zegelen en de datum. De afkortingen die je vaak terug ziet zijn de HSM / HSYM de Hollandse ijzeren spoorweg Maatschappij (1837-1938), SS De Staats Spoorwegen (1863-1938), de SN Staat der Nederlanden spoorwegen en NS (vanaf 1938). (afkortingen H.S.M. H.S.Y.M. S.S. S.N. N.S.)
Hier mijn verzameling Spoorwegen-loodjes
Diverse handige linkje
Bagseals.org is een internationale website waar ook diverse Nederlandse loodjes op staan.
Plombdescelle is een uitgebreide Franse verzamelingssite van allerlei Franse loodjes
Bleiplomben forschung is een website met loodjes (bleiplomben, tuch plombe) uit Duitsland. Op Duitse loodjes staat wel eens de afkorting “ACT.GES” of “A.G.” en dat betekent “geregistreerde merknaam”.
Stichting Behoud van ’t Oud heeft een aantal lijsten met oude Nederlandse fabrieken. Ook bestaat er een molendatabase. Dit kan handig zijn omdat in fabrieken bij molens veel loodjes werden gemaakt. Heb je dus op een bepaalde locatie een loodje gevonden die je nog niet hebt kunnen determineren, dan kan het handig zijn om te kijken welke fabrieken en molens daar in de buurt stonden.
Brouwerijen Nederland
Chocoladefabrieken
Gasfabrieken
Glasfabrieken
Gloeilampen fabrieken Nederland
Graanbewerkingsfabrieken en graanproduktenindustrie
Jeneverstokerijen
Limonade- / frisdrankfabrieken Nederland
Margarinefabrieken
Melkfabrieken Nederland
Meubelfabrieken Nederland
Molens in Nederland
SteenfabriekenSteenkolen mijnen Nederland
Suikerfabrieken
Textielfabrieken Nederland
Voorbeelden uit mijn verzameling
