beslag

Objecten die voor de sier vast werden gemaakt met 1 of meerdere pinnen op voornamelijk leren riemen en gordels. Riemen e.d. worden zowel door de mens gedragen als door dieren. Bij de PAN is hiervoor onderscheid gemaakt tussen gordelbeslag (voor de mens) en sierbeslag (voor het dier). Deze twee groepen lijken echter heel veel op elkaar vandaar dat ik deze in één groep beslag heb gezet.

Gordelbeslag – Riembeslag – Leerbeslag vallen onder PAN-Type 05-02 Bij het PAN wordt dit beslagplaat genoemd.

Dit zijn versieringen die op gordels, riemen en andere voorwerpen van leer werden geslagen. Vandaar de naam “beslag”. Gordelbeslag heeft 1 of meerdere uitsteeksels die door het leer werden geslagen. Omdat de gordels die door mensen werden gedragen vaak smaller en kleiner zijn is gordelbeslag vaak ook kleiner.

Er zijn veel overeenkomsten van het oude gordelbeslag (1250-1650) met het nieuwere sierbeslag op paardentuig (1700-1900) PAN-type-10-02-02-04. Het oude gordelbeslag is echter meestal wat boller geslagen en vaak dus wat kleiner. Sierbeslag is meestal groter en scherper. Zitten er achterop het beslag hele grote pinnen, dan ga ik er meestal vanuit dat dit ook op grotere riemen van paardentuig heeft gezeten.

Over de datering wordt dus nog wel eens getwist.  Complexdatering / context datering, dus datering m.b.v. andere vondsten op dezelfde locatie kan soms een uitkomst bieden (bijvb een scheepwrak, een verzonken stad of gewoonweg veel vondsten uit een specifieke periode).

Andere aanwijzingen voor datering zijn de gebruikte materialen. Messing (geelkoper, legering van o.a. zink met koper) wordt meestal pas vanaf ca 1800 voor beslag gebruikt omdat men toen pas een eenvoudiger procedure had om zuiver zink te maken.

Sommig beslag is net zoals knopen verzilverd of verguld.