Determinatie Bodemvondsten

Determinatie, onderzoek en opbergen

Een mooie bijkomstigheid van het metaaldetecteren, is voor mij determinatie en het bijbehorende onderzoek.  Ik berg alle vondsten op per locatie in bakken en gripzakjes. Wanneer ik meerdere vondsten van één locatie de moeite vindt om te laten zien, dan doe ik deze ook wel eens in een letterbak. Munten die het waard zijn, gaan in hartbergers. Dit bij elkaar houden van vondsten heeft als voordeel dat je per locatie inzicht kunt verkrijgen in de geschiedenis die daar heeft afgespeeld. Zie als voorbeeld het artikel Oorlog met de Fransen. Onbekende vondsten kun je op die manier makkelijker determineren en/of dateren (zie hieronder bij context en complex datering).

Selecteren van vondsten

Per vondst bepaal ik of het de moeite waard is om er een foto van te maken en te plaatsen in de database. Het kost namelijk best wel wat tijd en niet alles heeft historische of informatieve waarde. Sommige vondsten zijn ook zo beschadigd door de tand des tijds dat opslag per locatie wel zinvol is maar publicatie niet. Ik zie nog wel eens in databases van musea, foto's van troepjes die voor een archeoloog interessant kunnen zijn omdat het context geeft, maar wellicht niet zo waardevol is voor het publiek. Ik wil graag dat mensen geïnteresseerd raken en niet afhaken dus troepjes worden wel bewaard maar niet getoond 🙂 Het voordeel voor mezelf van vondsten in een visuele database, is dat ik deze heel snel weer kan terug vinden. Ik kom bij onderzoek op internet regelmatig objecten tegen waarvan ik denk "Hé, die heb ik ook!". Ik kan dan snel desbetreffende informatie aan het object toevoegen.

Foto's

Toen ik in 2020 begon met het fotograferen van vondsten had ik een wat oudere mobiel. Helaas zijn veel van die foto's niet goed genoeg, dus ben ik ook bezig om vondsten te her-fotograferen. Foto's maak ik op ruitjespapier zodat je zelf kunt bepalen hoe groot het desbetreffende voorwerp ongeveer is. Dit heb ik eigenlijk gedaan omdat het veel tijd scheelt. Het is dus efficiënter voor mij om het zo te doen. Ook het gewicht plaats ik er standaard niet bij. Alleen bij vondsten waarbij dit nuttig kan zijn zoals bij blokgewichten, wil ik het er nog wel eens bijzetten. Foto's probeer ik overigens standaard 300 pixels in de breedte te geven i.v.m. de snelheid van de website.

Referenties

Niemand is zonder fouten en historische vondsten zullen ondanks dat ik het zo secuur mogelijk probeer te doen niet altijd helemaal juist gedetermineerd zijn. In archeologisch onderzoek kom ik overigens ook wel eens objecten tegen waarbij er een educated guess is gedaan die niet klopt. Gaandeweg heb ik  een hele hoop interessante websites gevonden (zie links) en geraadpleegd en ook deze heb ik voor mijzelf gerubriceerd. Ik kan dus nu vaak snel en gericht zoeken. Ook heb ik inmiddels een aardige bibliotheek opgebouwd met boeken die ik gebruik voor determinatie. Het merendeel van deze boeken kun je terug vinden onder de rubriek informatief/boek.

Wanneer ik aan iets refereer probeer ik altijd te beginnen met wetenschappelijke sites zoals het PAN, wetenschappelijke boeken, landelijke musea en websites van de overheid zoals de collectie van de rijksdienst van cultureel erfgoed. Is hier een vondst niet te vinden dan kijk ik bij lokale musea, lokale heemkunde en archeologische verenigingen en diensten.  Ook bieden veilingen vaak de nodige informatie. Bij het Rijksmuseum heb ik overigens een voor iedereen toegankelijke Rijksstudio (database) opgebouwd met objecten die je specifiek tijdens metaaldetecteren kunt vinden.

Perfectionisme, onderzoek en archeologie

Perfectionisme kan zeker als het gaat om determinatie van oudheden en/of het vergroten van kennis m.b.t. oudheden een rem zijn. Wanneer je in een vroege fase van determinatie meteen alles wil verklaren en/of een juiste referentie wilt hebben, loop je ongetwijfeld tijdens onderzoek vast. Beter werkt het vaak om een open vizier te hebben en dus ook open te staan voor andere mogelijkheden.

Wanneer ik een object niet gedetermineerd krijg maar wel globaal denk te weten om wat voor soort object het gaat zoek ik regelmatig contact met andere specialisten. Krijg ik een vondst dan nog niet gedetermineerd, dan plaats ik deze meestal op Facebook zodat anderen mee kunnen denken. Ook komt een dergelijke vondst in de database van metaaldetecteren.nl terecht met een zo goed mogelijke omschrijving, eventuele opvallende eigenschappen plus eventueel een vermelding dat het om een onzekere determinatie gaat. Soms doe ik dus een voorzichtige determinatie (onzekere determinatie) en/of vertel ik waar desbetreffende vondst op lijkt. Ook hersenkronkels kunnen soms helpen om anderen juist een geniaal idee te geven. Beter teveel ideetjes bij een vondst dan te weinig.

Datering, complexdatering / contextdatering

Over de datering van objecten wordt nog wel eens getwist en kan niet altijd 100% accuraat zijn . Bovendien kan de datering per gebied of land nog wel eens verschillen. Ik probeer daarom goed te kijken waar een object is gevonden omdat de locatie van belang kan zijn. Mijn eigen vondsten houd ik altijd per locatie bij elkaar zodat ik eventueel een vorm van complexdatering / contextdatering kan toepassen, dus datering m.b.v. andere vondsten op dezelfde locatie.